Boşanma Davası Açma, evlilik birliğinin hukuken sona erdirilmesi sürecini başlatan ve tarafların haklarını resmi olarak talep edebilmelerine imkân sağlayan hukuki bir işlemdir. Bu süreç, yalnızca eşlerin ayrılmasını değil; aynı zamanda çocukların velayeti, nafaka yükümlülüğü, mal rejimi tasfiyesi ve soyadı gibi pek çok hukuki konunun da çözümünü içerir. Boşanma davası açmak isteyen taraf, öncelikle boşanma sebebini belirlemeli, dava türünü (anlaşmalı ya da çekişmeli) netleştirmeli ve davanın yetkili aile mahkemesinde açılması gerektiğini bilmelidir. Yanlış yerde veya usule aykırı açılan davalar, zaman ve hak kaybına neden olabilir.
Boşanma Davası Açma, hem hukuki hem de duygusal yönleri olan karmaşık bir süreçtir ve çoğu zaman geri dönülmesi güç sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle dava açılmadan önce sürece dair bilinçli bir planlama yapılması, olası hak kayıplarının önüne geçilmesi bakımından büyük önem taşır. Özellikle mal paylaşımı, çocukların velayet durumu, nafaka talepleri ve varsa ortak borçların nasıl tasfiye edileceği gibi detayların önceden değerlendirilmesi gerekir. Tarafların delil hazırlığı, tanık listesi, boşanma protokolü gibi belgeleri eksiksiz şekilde düzenlemeleri; sürecin daha sağlıklı, hızlı ve adil ilerlemesini sağlar.
Boşanma Davası Hangi Mahkemeye Açılır?
Boşanma davası, Türk Medeni Kanunu hükümleri çerçevesinde yürütülen ve evlilik birliğinin sona erdirilmesini konu alan özel hukuk davasıdır. Bu davanın açılacağı mahkeme, davanın türüne, tarafların yerleşim yerlerine ve bazı hukuki teknik ayrımlara göre belirlenmektedir. Boşanma davası, görevli ve yetkili mahkemede açılmazsa dava usulden reddedilir; bu nedenle dava sürecinin doğru mahkemede başlatılması büyük önem taşır.
Boşanma davalarına bakma yetkisi, aile mahkemelerine aittir. Aile mahkemelerinin bulunmadığı yerlerde, bu görevi asliye hukuk mahkemeleri yerine getirir. Yetkili mahkeme ise, Türk Medeni Kanunu’nun 168. maddesi uyarınca “eşlerden birinin yerleşim yeri” veya “boşanma davası açılmadan önce en son altı ay birlikte yaşadıkları yer mahkemesi”dir. Taraflar dava açmadan önce farklı şehirlerde yaşıyorsa, davacı eş davasını kendi yerleşim yerindeki aile mahkemesinde açabileceği gibi, birlikte yaşadıkları son yer mahkemesinde de açabilir.
Örneğin, taraflar İstanbul’da birlikte yaşamış ve sonrasında ayrılmışsa; davacı isterse İstanbul Aile Mahkemesi’nde dava açabilir. Ancak dava açan taraf şu anda Ankara’da yaşıyorsa, Ankara Aile Mahkemesi de yetkilidir. Davanın anlaşmalı mı yoksa çekişmeli mi olduğu, yetkili mahkemeyi değiştirmez; ancak dava sürecinin uzunluğu ve usul işlemleri üzerinde etkili olur. Ayrıca yurtdışında yaşayan Türk vatandaşları, boşanma davasını Türkiye’de açmak isterlerse, yerleşim yeri Türkiye olan eşin bulunduğu yerdeki aile mahkemesine başvurmalıdır.
Boşanma Davası Açmadan Önce Bilinmesi Gerekenler
Boşanma davası açmadan önce, tarafların hem duygusal hem de hukuki hazırlık yapmaları gerekir. Çünkü boşanma sadece eşler arasındaki ilişkiyi değil; çocukların velayetini, mal paylaşımını, nafaka taleplerini ve soyadını da etkileyen geniş kapsamlı bir hukuk sürecidir. Özellikle çekişmeli boşanmalarda, dava dosyasına sunulacak delillerin önceden hazırlanması, tanık listelerinin eksiksiz düzenlenmesi ve tarafların taleplerinin netleştirilmesi gerekir.
Boşanma sürecine girmeden önce bilinmesi gereken en önemli noktalardan biri, boşanma sebeplerinin somut ve ispatlanabilir olması gerektiğidir. Türk Medeni Kanunu’na göre boşanma, genel (evlilik birliğinin temelinden sarsılması) veya özel (zina, hayata kast, terk, kötü muamele vb.) nedenlerle açılabilir. Davacı taraf, bu nedenlerden birine dayanıyorsa, iddialarını tanık, belge, mesaj, görüntü veya kayıtla desteklemek zorundadır. Anlaşmalı boşanmalarda ise tarafların en az bir yıldır evli olmaları ve boşanma protokolünü birlikte mahkemeye sunmaları şarttır.
Ayrıca boşanma davası açmadan önce mal rejimi konusunda bilinçli olmak büyük önem taşır. Mal paylaşımı, boşanma davasıyla beraber veya ayrıca açılabilmekte ise de boşanma davasının kesinleşmesinden sonra davanın esasına girilir. Boşanma davasıyla beraber veya ayrıca açılan mal paylaşımı davasıyla gerekli şartların oluşması halinde ihtiyati tedbir kararı uygulanabilmektedir. Aynı şekilde nafaka türleri (yoksulluk nafakası, iştirak nafakası, tedbir nafakası) konusunda bilgi sahibi olunmalı; hangi koşullarda talep edilebileceği bilinmelidir.
Boşanma davası açılmadan önce psikolojik destek alınması, çocuk varsa pedagojik sürecin planlanması ve bir aile hukuku konusunda deneyimli avukattan hukuki danışmanlık alınması önerilir. Aksi takdirde dava süreci uzayabilir, geri dönülmesi güç hak kayıpları yaşanabilir. Özellikle çocukların yüksek yararını korumak amacıyla, sürecin yasal zeminde yürütülmesi temel öncelik olmalıdır.
Boşanma Davası Açma Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Boşanma Davası Açmak İçin Hangi Belgeler Gereklidir?
Anlaşmalı boşanmalarda; boşanma protokolü, kimlik belgesi ve dava dilekçesi gereklidir. Çekişmeli davalarda ise dava dilekçesiyle birlikte delil niteliğindeki belgeler ve tanık listesi hazırlanmalıdır.
Boşanma Davası Ne Kadar Sürer?
Anlaşmalı boşanma davaları genellikle 2 ay içerisinde, tek celsede sonuçlanırken çekişmeli boşanma davaları delil durumu ve mahkeme yoğunluğuna bağlı olarak ilk derece mahkemesinde 1,5 – 2 yıl kadar sürebilmektedir.
Boşanma Davası Açmadan Önce Protokol Hazırlamak Zorunlu mu?
Sadece anlaşmalı boşanma davalarında tarafların boşanma protokolü hazırlamaları zorunludur. Çekişmeli boşanmalarda protokol şart değildir; ancak taleplerin açıkça belirtilmesi önemlidir.
Boşanma Davası Açmak için Avukat Tutmak Zorunlu mu?
Türk hukuk sisteminde avukatla temsil zorunlu değildir; ancak sürecin usule uygun yürütülmesi, hak kayıplarının önlenmesi ve teknik detayların doğru şekilde değerlendirilmesi için bir avukattan destek alınması önerilir.
